تنش ها در قره باغ جنوبی یک هفته ای می شود که بار دیگر بالا گرفته. در حالی که جمهوری آذربایجان و ارمنستان بطور متقابل یکدیگر را به انتقال نیرو و تجهیزات به مرزها و اتخاذ رویکرد تهاجمی متهم می کنند، هر گونه حرکت و مهره چینی نادرست از سوی طرفین در این شطرنج آشفته می تواند منطقه را وارد تنشی دامنه دار کرده و اوضاع پیچیده را پیچیده تر کند. در این بین نوع بازیگری روسیه، ایالات متحده آمریکا و اتحادیه اروپا هم در این منازعه قابل تحلیل است. همچنین اقدامات تحریک آمیز ترکیه همراستا با رژیم صهیونیستی در تحریک الهام علی اف به آغاز ماجراجویی دیگر نکته ای است که نباید از آن غافل شد. اما در این وانفسا آنچه برای کشورمان مهم به نظر می رسد این است که چگونه و با چه راهکارهایی می توان تنش در قفقاز جنوبی را به یک صلح دائمی رسانده و این کانون بحران را از مرزهای کشورمان دور کرد.

ترکیه نماینده ناتو در قفقاز

دکتر احسان موحدیان، کارشناس مسائل بین الملل در گفت‌وگو با قدس در تحلیل این اتفاق و درباره نقش غرب به ویژه آمریکا در بحران قفقاز،  گفت: تلاش اروپا و آمریکا برای مداخله در منازعه قفقاز با هدف ایجاد صلحی پایدار در این منطقه نیست؛ هدف وادار کردن ارمنستان به پذیرش شرایط باکو است تا زمینه برای تمرکز بر هدف اصلی یعنی جمهوری اسلامی ایران فراهم شود. وی درباره تنش های یک هفته اخیر بین باکو و ایروان افزود: آذربایجان همواره بر مناطق جنوبی ارمنستان (استان سیونیک) که به چشم طمع نگاه می کند و قصد دارد  مسیر کریدور موهوم زنگزور را در این منطقه تکمیل کند.

او درباره حضور دیگر بازیگران منطقه ای و فرامنطقه ای در بحران قفقاز گفت: ترکیه، انگلیس و اسرائیل نیز به دنبال منافع خود به حمایت از حکومت باکو پرداختند تا از این طریق صاحب یک سری از منافع و اهدافی در این منطقه استراتژیک شوند. این کارشناس مسائل بین الملل تصریح کرد: ترکیه قصد دارد تا با دسترسی به مسیر ۳۸ کیلومتری باقی مانده بین ایروان و باکو به منطقه قفقاز جنوبی، آسیای مرکزی و دریای کاسپین دسترسی پیدا کند. امروز ترکیه نماینده ناتو در منطقه قفقاز است و می خواهد برنامه های این سازمان را در قفقاز اجرایی کند.

موحدیان درباره انگلستان و اسرائیل نیز گفت: لندن می خواهد با حضور در این منطقه  دسترسی خود را به منابع گازی، نفتی، معادن طلا و مس در منطقه غرب آسیا راحت تر کند. رژیم صهیونیستی نیز علاقمند است با نزدیک شدن به مرزهای ایران فعالیت های نظامی و اطلاعاتی خود را گسترش دهد و از طرفی بدون  هیچ مزاحمتی زمینه انتقال نیروهای ناتو به ویژه انواع تروریسم های تکفیری وهابی را فراهم کند.

کم کاری روس ها

وی در ادامه گفت: دو منطقه مهم آسیای میانه و قفقاز به آوردگاه ضدایرانی تازه رژیم صهیونیستی، ناتو و ترکیه مبدل شده اند و این کشورها در تلاش هستند تا با طراحی مسیرهای ترانزیتی انتقال کالا و انرژی بدون حضور ایران و نیز تاثیرگذاری بر حاکمان سیاسی کشورهای مذکور و ترویج گفتمان ضدایرانی،  زمینه را برای بهره برداری های لازم در آینده به وجود آورند.

او با اشاره به  ادعای باکو مبنی بر اینکه ایروان به مفاد آتش بس ۲۰۲۰ پایبند نبوده، گفت: این یک اتهام بی اساس از سوی آذربایجان برای سرپوش گذاشتن بر روی تجاوز گری های این کشور در منطقه قفقاز است در واقع اولین کشوری که به مفاد تعهدنامه ۲۰۲۰ عمل نکرد روس ها بودند چراکه آنها قرار بود  بعنوان نیروی حافظ صلح در این منطقه حضور داشته باشند. کارشناس مسائل بین الملل تصریح می کند: طبق مفاد این قرارداد(۲۰۲۰)  رفت و آمد برای اهالی ارامنه  از مسیر لاچین به قرباغ کوهستانی باید تامین شود اما  دولت آذربایجان افرادی را بعنوان نیروی مدافع محیط زیست در وسط جاده لاچین  مستقر کرد که در مقابل ارتش ارمنستان در ابتدای جاده لاچین مقررات  ایست و بازرسی  را ایجاد کرد بطوریکه اجازه عبور ارامنه و افراد ساکن  و نیز انتقال سوخت و غذا به این منطقه را نمی دهد.امروز رژیم باکو یکی از ناقصان صلح در لاچین محسوب می شود.

موحدیان به تنش های بین مسکو و غرب در منطقه قفقاز پرداخت و افزود: روسیه به دنبال حضور دائمی بعنوان حافظ صلح در قفقاز است اما آمریکایی ها و اروپاییان به دنبال روس هراسی و نفوذ حداکثری خود در این منطقه هستند.

وی اظهار داشت: آنها به دنبال این بودند که میز مذاکرات از مسکو به سمت اروپا تغییر کند و همین امر نیز تحقق یافت و آنها در این زمینه به موفقیعتی دست یافتند،  بطوریکه امروز مسیر مذاکرات بین باکو و ایروان در دست غربی ها است آنها به دنبال حضور فیزیکی در منطقه قفقاز می باشند هرچند که این کار برای آنها آسان نخواهد بود چراکه روسیه به راحتی این منطقه را ترک نخواهد کرد.

ایران کوتاه نمی آید

او با اشاره به  سخنان مقام معظم رهبری درباره حل بحران منطقه قفقاز گفت: ایشان بارها راه حل دائمی این بحران را نشان داده اند و فرمودند ؛ مسیر ارتباطی ما با ارمنستان مسیری چند هزار ساله است و ما اجازه نمی دهیم مرز ما با ایروان قطع شود.

این کارشناس مسائل بین الملل در ادامه می گوید: اگر کشوری بخواهد این مسیر را قطع کند جمهوری اسلامی ایران با قدرت با آن برخورد خواهد کرد. موحدیان به یکی دیگر از سخنان رهبری درباره قرباغ پرداخت و افزود: ایشان در یکی از سخنرانی های خود فرمودند  و مناطقی که در قرباغ متعلق به آذربایجان می باشد باید به این کشور باز برگردد و امروز ما می بینیم که بیشتر این مناطق در اختیار باکو قرار دارد و تنش های که امروز توسط این کشور در منطقه ایجاد می شود مشروعیت ندارد، چراکه نشان دهنده اشغال گری و خوی استعمار گری باکو را دارد .